Yaygın Olarak Karşılaşılan Antibiyotik Kullanım Hataları

Antibiyotik kullanım hataları ciddi sorunlara yol açabilir. Bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde, hastalığın yayılmasının önlenmesinde ve hastalığın ciddi komplikasyonlarının azaltılmasında penisilinin ve diğer antibiyotiklerin faydaları bilimsel olarak uzun süredir kanıtlanmıştır. Fakat, bakteriyel enfeksiyonlar için standart tedaviler olarak kullanılan bazı ilaçlar artık daha az etkilidir veya enfeksiyonlara karşı etkisiz olmaktadır. Bir antibiyotiğin belirli bir bakteri türü üzerinde artık bir etkisi olmadığında, bu bakterilerin antibiyotiğe dirençli olduğu söylenir [1].

Antibiyotik Kullanım Hataları: Antibiyotik Direncine Ne Sebep Olur?

Antibiyotiklerin aşırı ve/veya yanlış kullanımı, antibiyotik direncine sebep olan temel faktörlerdir. İlaçların doğru kullanımının sağlanmasında ve antibiyotik direncinin gelişmesinin en aza indirilmesinde halk, doktorlar ve hastaneler, hepsi önemli derecede rol oynamaktadır [2].

Bakteri bir şekilde değiştiğinde, mutasyona uğradığında ilaca karşı direnç kazanır. Değişiklik ya bakteriyi ilacın etkisinden korur ya da ilacı etkisiz hale getirir. Antibiyotik tedavisinden sonra hayatta kalan herhangi bir bakteri çoğalabilir ve dirençli özelliklerini çoğalan yeni bakterilere geçirebilir. Ayrıca, bazı bakteriler ilaca dirençli özelliklerini diğer bakterilere aktarabilir. Bakterilerin bir ilaca direnç geliştirmesi normaldir ve beklenir. Ancak ilaçların kullanım şekli, direncin ne kadar çabuk ve ne ölçüde oluştuğunu etkiler [3].

Antibiyotik Kullanım Hataları: Aşırı Antibiyotik Kullanımı

Antibiyotik kullanım hataları arasında yer alan Antibiyotiklerin aşırı kullanımı – özellikle uygun tedavi olmadığında bile antibiyotik almak – antibiyotik direncini artırır [4]. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, insanlarda antibiyotik kullanımının üçte biri yanlış kullanımdan meydana gelmektedir.

Antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonları tedavi eder, ancak viral enfeksiyonları tedavi etmez. Örneğin, bir antibiyotik, Streptococcus pyogenes bakterisinin neden olduğu boğaz ağrısı için uygun bir tedavidir. Ancak virüslerin neden olduğu çoğu boğaz ağrısı için doğru tedavi değildir [5].

Antibiyotik tedavisinin uygun olmadığı diğer yaygın viral enfeksiyonlar şunları içerir:

  • Soğuk
  • Grip (grip)
  • Bronşit
  • Çoğu öksürük
  • Bazı kulak enfeksiyonları
  • Bazı sinüs enfeksiyonları

Viral enfeksiyon için antibiyotik almak:

  • Enfeksiyonu iyileştirmez
  • Başkalarının hastalanmasını engellemez
  • Daha iyi hissetmenize yardımcı olmaz
  • Gereksiz ve zararlı yan etkilere neden olabilir
  • Antibiyotik direncini arttırır

Viral enfeksiyonunuz varken bir antibiyotik alırsanız, antibiyotik vücudunuzdaki yararlı olan ya da en azından hastalığa neden olmayan bakterilere saldırır [6]. Bu yanlış yönlendirilmiş tedavi, diğer bakterilerle paylaşılabilen zararsız bakterilerde antibiyotiğe dirençli özellikleri teşvik edebilir veya potansiyel olarak zararlı bakterilerin zararsız olanların yerini alması için bir fırsat yaratabilir.

Antibiyotiklerin Doğru Kullanımı

Kendinizi daha iyi hisseder hissetmez antibiyotik kullanmayı bırakmak cazip hale gelir. Ancak hastalığa neden olan bakterileri öldürmek için tam tedavi gereklidir. Bir antibiyotiğin belirtildiği şekilde ve dozda alınmaması, tedavinin yarıda kalmasına tedaviye daha sonra devam etme ihtiyacına neden olabilir. Bu da antibiyotiğe dirençli özelliklerin zararlı bakteriler arasında yayılmasına neden olup iyileşme sürecinin uzamasına veya hastalığın daha kötüye gitmesine neden olabilir [7].

REFERANSLAR

  1. Llor, Carl, and Lars Bjerrum. “Antimicrobial resistance: risk associated with antibiotic overuse and initiatives to reduce the problem.” Therapeutic advances in drug safety 5.6 (2014): 229-241.
  2. Levy, Stuart B. “The challenge of antibiotic resistance.” Scientific American 278.3 (1998): 46-53.
  3. Ventola, C. L. (2015). The antibiotic resistance crisis: part 1: causes and threats. Pharmacy and therapeutics, 40(4), 277.
  4. Mainous, A. G., et al. “An evaluation of statewide strategies to reduce antibiotic overuse.” FAMILY MEDICINE-KANSAS CITY- 32.1 (2000): 22-29.
  5. Albrich, Werner C., et al., “Antibiotic selection pressure and resistance in Streptococcus pneumoniae and Streptococcus pyogenes.” Emerging infectious diseases 10.3 (2004): 514.
  6. Gueimonde, Miguel, et al. “Antibiotic resistance in probiotic bacteria.” Frontiers in microbiology 4 (2013): 202.
  7. Pechere, Jean Claude. “Patients’ interviews and misuse of antibiotics.” Clinical infectious diseases 33.Supplement_3 (2001): S170-S173.
  8. Antibiyotik Kullanım Hataları.