En Gözde Tıbbi Bitkilerden birisi: ÇÖREK OTU
Böreğimizin, ekmeğimizin, poğaçamızın vazgeçilmezi çörek otu, artık sadece yiyeceklerde lezzet arttırıcı olarak değil aynı zamanda mutfaklarımızda sağlık içinde bulunuyor. Son yıllarda insan sağlığına yararlı etkisinden dolayı kullanımı artmıştır ve herkes bu yağa yönelmiştir. Eminönü’ndeki aktarlarda hatta kendi mahallemizin aktarların da bile bu aralar sürekli aynı yazıyı görüyoruz; “Çörek otu yağı gelmiştir”. Peki ne bu çörek otu yağı, neden yıllardır piyasada ve ne işe yarıyor? İşte sürekli gördüğümüz bu yağa bir de biz yakından bakıp tanıyalım.
Çörek Otu Bitkisi
Çörek otu genellikle Orta Doğu, Orta Asya ve Kuzey Afrika da yetişen, yaklaşık 20-30 cm boyunda, küçük bir yıllık çiçekli bitkidir. İnce yeşil yaprakları ve güzel, narin, soluk mavi ve beyaz çiçekleri ayırmıştır. Olgunlaşmış meyvesinin şişirilmiş kapsülü, her biri yaklaşık 1 mm çapında, çok sayıda oval şekilli siyah minik tohum içeren 3-7 birleşik foliküllerden oluşur.
Çörek otunun tohumları, geleneksel tıpta birçok Asya, Orta Doğu ve Uzak Doğu Ülkesi tarafından baş ağrısı, öksürük, karın ağrısı, diyare, astım, romatizma ve diğer hastalıkları tedavi etmek için kullanılmaktadır. Bu bitkinin tohumları hem fitokimyasal hem de farmakolojik olarak en kapsamlı şekilde incelenirler. Çörek otu faydalı etkilerinin çoğundan sorumlu olan aktif maddenin timokinon, olduğu gösterilmiştir. Çörek otu, antioksidan enzimlerin (katalaz, glutatyon peroksidaz ve glutatyon-S-transferaz) etkisini arttırır ve serbest radikal temizleyici olarak görev yapar.
Çörek otunun tohum yağı, insan beslenmesi ve sağlıktaki önemli rolü sayesinde, yenilebilir yağların arasında sağlığa faydalı olarak kabul edilir. Çörek otu bitkisinin tohumları ve yağı, binlerce yıldır tıbbi amaçla kullanılan bu bitkinin ana parçalarıdır.
Düğün çiçeğigiller botanik ailesine ait olan Çörek otu, tüm dünyada yaygın olarak kullanılan tıbbi bir bitkidir. Çörek otu tohumları ve yağları farklı hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır. Çörek otuüzerine çeşitli çalışmalar yapılmış ve antioksidan, antidiyabetik, antikanser, antitusif, immünomodülatör, analjezik, antimikrobiyal, anti-enflamatuar, spazm çözücü ve anti-astımiçeren geniş bir yelpazede farmakolojik etkileri gösterilmiştir.
Nigella sativa, timokinon (TQ) (% 30-48), flavonoidler, antosiyaninler, alkaloitler ve esansiyel yağ asitleri, özellikle linoleik ve oleik asit gibi birçok farklı kimyasal bileşene sahiptir. Geleneksel olarak solunum ve sindirim bozuklukları, allerjiler, böbrek ve karaciğer fonksiyon bozukluğu ve romatizma gibi farklı hastalıkların tedavisine yardımcı olarak farklı şekillerde kullanılmıştır.
Referanslar
1) Tavakkoli, Alireza & Ahmadi, Ali & Razavi, Bibi Marjan & Hosseinzadeh, Hossein. (2017). Black Seed (Nigella Sativa) and its Constituent Thymoquinone as an Antidote or a Protective Agent Against Natural or Chemical Toxicities. Iranian journal of pharmaceutical research (IJPR). 16. 2-23.
2) Gali-Muhtasib, Hala & El-Najjar, Nahed & Schhneider-stock, Regine. (2005). The medicinal potential of black seed (Nigella sativa) and its components. Advances in Phytomedicine. 2. 133-153. 10.1016/S1572-557X(05)02008-8.
3) Randhawa, Mohammad & Ahmed Alenazi, Shehab. (2016). Neuropsychiatric Effects of Nigella sativa (Black Seed) – A Review. Alternative & Integrative Medicine. 05. 10.4172/2327-5162.1000209.
4) Gholamnezhad, Zahra & Keyhanmanesh, Rana & Hossien Boskabady, Mohammad. (2015). Anti-inflammatory, antioxidant, and immunomodulatory aspects of Nigella sativa for its preventive and bronchodilatory effects on obstructive respiratory diseases: A review of basic and clinical evidence. Journal of Functional Foods. 17. 910-927. 10.1016/j.jff.2015.06.032.
5) Goga, A., Hasić, S., Bećirović, Š., Ćavar, S., Phenolic Compounds and Antioxidant Activity of Extracts of Nigella sativa L. Bulletin of the Chemists and Technologists of Bosnia and Herzegovina 2012, 39, 15-20
6) Mollazadeh H, Afshari AR, Hosseinzadeh H. Review on the Potential Therapeutic Roles of Nigella sativa in the Treatment of Patients with Cancer: Involvement of Apoptosis: – Black cumin and cancer. J Pharmacopuncture. 2017;20(3):158-172.
7) Desai, S.D. & Saheb, Shaik & Das, Kusal & Haseena, S. (2015). Phytochemical analysis of Nigella sativa and it`s antidiabetic effect. Journal of Pharmaceutical Sciences and Research. 7. 527-532.
